Uzman Diyetisyen, Gıda Teknikeri, Beslenme Uzmanı ve Eğitmen Derya Güzel ile son yıllarda Türkiye’de de artış gösteren obezite hakkında merak edilenleri sorduk. Şimdi sizi o keyifli söyleşiyle baş başa bırakalım.
Öncelikle biraz kendinizden bahsedin sonrasında sohbetimize devam edelim. Derya Güzel kimdir?
Derya GÜZEL: Elbette, hem akademik hem de mesleki olarak beslenme ve diyetetik alanındayım. 2020 yılından beri kendi kliniğimde danışanlarıma beslenme danışmanlığı yapıyorum.
Buna ek olarak dönemsel olarak kurumsal gıda firmalarında gıda teknikeri olarak da çalışıyorum. Bu arada her ne kadar 2020’de kendi kliniğimi kurmuş olsam da aslında 2010’dan beri gıda sektöründeyim.
Az evvel belirttiğim gibi gıda teknikeri olarak birçok kurumsal gıda firmasında çalışma imkanı yakaladım. Açıkçası gıda alanında olmayı seviyorum. Bu yüzden hem akademik olarak hem de mesleki olarak kendimi geliştirmeye devam ediyorum.
İstanbul Aydın Üniversitesi’ndeki yüksek lisans çalışmamın akabinde hedefim yine gıda alanında doktora yapmak.
Diyet danışmanlığı için kariyerinizi nasıl planladınız? Geleceğin diyetisyenleri için de örnek olsun diye başlarken bunu da konuşmak istedim.
Derya GÜZEL: Diyet danışmanlığına adım atmadan önce kendime “Beslenme ve sağlıklı yaşam konusunu nasıl daha etkili bir şekilde insanlara ulaştırabilirim?” sorusunu sordum. Bu hayalime 2010 yılında gıda sektöründe (Atatürk Havalimanı) gıda teknikeri olarak başladım.
O yıllarda çeşitli firmalarda edindiğim deneyim, gıda güvenliği ve işleyişine dair derin bir bilgi birikimi kazanmama yardımcı oldu. Ancak zamanla, bu bilgileri bireylerin sağlıklarına doğrudan katkıda bulunacak şekilde kullanmayı arzu ettim.
Ayrıca itiraf etmem gerekirse ben de bir zamanlar kilo sorunu olan bir insandım. Önce kendi sağlığıma kavuşmak için çabaladım. Bunu başardıktan sonra yani bu güçle başkalarına da bu konuda yardımcı olabileceğime inandım.
Böylece diyet danışmanlığı alanına yöneldim. 2020 yılında kendi kliniğimi açarak danışanlarıma daha kişisel bir hizmet sunmaya başladım. Şimdilerde klinikteki yoğunluğuma ek olarak yüksek lisans çalışmamla da ilgileniyorum.
Evet asıl konumuza gelebiliriz. Obezite… Biraz bunu anlatır mısınız?
Derya GÜZEL: : Obezite, vücudun sağlığı olumsuz etkileyecek kadar yağ depolaması durumu. Genellikle vücut kitle indeksiyle (BMI) 30’un üzerinde olduğunda obezite olarak değerlendiriyoruz.
Bu durum, fiziksel görünümü etkilediği gibi metabolik dengeleri de bozuyor. Öte yandan bugün tüm dünyada çağın hastalığı olarak tanımlanıyor.
Bu arada obezite, sadece fazla kilolu olmakla sınırlı değil. Obezlik aynı zamanda tip 2 diyabet, kalp hastalıkları, hipertansiyon gibi kronik hastalıklara da davetiye çıkarıyor. Ayrıca, obezite psikolojiyi de etkiliyor. Yani depresyon, anksiyete gibi sorunlara yol açabiliyor.
Tedavi kısmına gelirsek, tabi ki bireye özel planlanmalı. Doğru bir beslenme programı, düzenli fiziksel aktivite ve ihtiyaç halinde psikolojik destek ile kişiye özel bir yaklaşım gerekiyor. Sürdürülebilir yaşam tarzı değişiklikleri burada kilit rol oynuyor; asıl hedef, bireyin sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemesi ve sürdürülebilir kılması…
Burada biz diyetisyenlere çok büyük sorumluluk düşüyor.
Peki kimler obez olarak tanımlanıyor? Kilo oranı belirli bir seviyeden sonrakiler mi yoksa bu da kişiden kişiye göre değişiyor mu?
Derya GÜZEL: Az önce söylediğim gibi temel olarak obeziteyi genellikle vücut kitle indeksi (BMI) ile tanımlıyoruz. BMI, kilomuzun boyumuzun karesine göre hesaplanmasıyla ortaya çıkıyor ve 30’un üzerinde bir BMI obez olarak kabul ediliyor.
İstediğimiz aralık BMI ortalamasının 25’in altında olması. Ancak her bireyin vücut yapısı, kas ve yağ oranı farklı olduğundan, bu tanım kişisel faktörlere göre de değişiklik gösterebilir.
Bu yüzden obeziteyi değerlendirirken kişinin genel sağlık durumu, yağ dağılımı ve diğer sağlık göstergelerini de göz önünde bulundurmak önemli.
Anlaşılır olması için tekrar sormak istiyorum, örneğin benim 120 kilo olmam ile herhangi birinin 120 kilo olması arasında obezlik açısından fark var mı yoksa 120 kilo olan herkes obez midir?
Derya GÜZEL: Öncelikle bu soruyu bu şekilde sorduğunuz için ayrıca teşekkür ederim çünkü bu klinikte de çok fazlasıyla aldığım sorulardan biri. Bu, kişinin boyu, vücut kompozisyonu ve genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir.
120 kilo olan biri kısa boyluysa obez sayılabilirken, aynı kilodaki daha uzun bir kişide bu oran farklı olabilir. Obezite değerlendirmesinde yalnızca kiloya değil, vücut kitle indeksine (BMI), yağ-kas oranına ve diğer sağlık göstergelerine de bakıyoruz.
Bu yüzden aynı kilodaki iki kişi farklı değerlendirilebilir. Aynı kiloda ve aynı boyda olan bireylerle kıyaslama yapmak doğru değil.Hepimizin beslenmesi parmak izimiz kadar farklı ve kendine özgü olduğu unutulmamalı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün obezite ile ilgili bir eylem planı var mı?
Derya GÜZEL: Evet, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) obeziteye karşı kapsamlı bir eylem planı bulunuyor. WHO, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin artırılmasını hedefleyerek obeziteye neden olan risk faktörlerini azaltmayı amaçlıyor.
Bu plan kapsamında, özellikle çocuklarda obeziteyi önleyici stratejiler geliştirilmesi için hükümetlere rehberlik ediyorlar. WHO’nun 2025 yılına kadar yetişkin ve çocuklarda obezite oranını sabit tutma hedefi var ve bu doğrultuda küresel düzeyde politikalar öneriyor.
Ayrıca bilmenizi isterim ki WHO bir bireyin sağlıklı kilo vermesi adına ayda toplamda 2-4 kg vermesini önerir.Bilimin ışığında ve WHO’nun önerilerini dikkate alan diyetisyenlerle çalışmak sağlıklı kilo verme aşamasında oldukça kıymetli ve önemli. Yani bir diyetisyenin başarısı haftada 10 kg verdirerek ölçülmemeli…
Sağlık Bakanlığı obezite ile ilgili neler yapıyor? Yani rutin ve standart bir tanım ve tedavi uygulamaları var mı? Yoksa bu noktada literatürü mü yakından takip etmek lazım?
Derya GÜZEL: Sağlık Bakanlığı, obezite ile mücadelede kapsamlı bir program yürütüyor. Türkiye genelinde obezite merkezleri kurarak bireylere teşhis ve tedavi hizmetleri sunuyor ve sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite gibi konularda halkı bilinçlendiren kampanyalar düzenliyor.
Ayrıca, bilim sürekli geliştiği için Bakanlık, literatürü yakından takip ederek en güncel bilgi ve yöntemleri tedavi protokollerine entegre ediyor. Bize de bu bilgileri sürekli takip etmek, okumak ve uygulamak düşüyor.
Obezliğe sebep olan unsurları 5’e indirgesek bunlar nedir?
Derya GÜZEL: Bu unsurları kısaca şöyle sıralayabiliriz
- Dengesiz Beslenme: Aşırı kalorili ve işlenmiş gıdaların tüketimi.
- Hareketsizlik: Yeterli fiziksel aktivite yapmamak.
- Genetik Faktörler: Ailede obezite öyküsünün olması.
- Psikolojik Unsurlar: Stres, anksiyete ve duygusal yeme alışkanlıkları.
- Uyku Eksikliği: Yetersiz uyku, hormon dengesini bozarak açlık hissini artırıyor. 6. ve bence en önemlisi ise stres yönetimi yapamamak… Birçoğumuz bu konuyu görmezden gelsek de stres yönetimi olmadığı sürece hayatın akışını yakalamamız ve sağlıklı kalmamız mümkün olmuyor. Bilindiği üzere artık birçok hastalığın zemininde stres ve kaygı yatıyor.
Kliniğiniz İstanbul Bahçeşehir’de… Danışan karşılamadan onları misafir etmeye kadar her şeyin harika olduğu bir klinik. Ancak herkes Bahçeşehir ve çevresinde yaşamıyor. Size sadece yüz yüze danışmanlık için mi ulaşıyorlar yoksa online danışmanlık da veriyor musunuz?
Derya GÜZEL: Öncelikle bu nazik düşünceniz için teşekkür ederim ama gerçekten kliniğimiz herkesin sadece beslenme ve diyet danışmanlığını alıp gittiği bir yer değil. Yoldan geçerken bir selam vermek isteyen, kliniğimizi görmek isteyen hatta elinde yemeğini bile getirip bizimle paylaşan insanların geldiği sıcak bir ortamımız var.
Kliniğimizde hem yüz yüze hem de online danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Bahçeşehir ve çevresindeki danışanlarımızla yüz yüze görüşebildiğimiz gibi farklı şehirlerde hatta ülkelerde yaşayan veya yoğun programları olan danışanlarımız için online seanslar da düzenliyoruz.
Bu şekilde herkesin sağlıklı yaşam hedeflerine ulaşmasına destek olmanın mutluluğunu yaşıyorum. Yolu düşen herkesi çayımızı kahvemizi içmeye bekliyoruz.
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/derya-guzel/
Instagram : https://www.instagram.com/dytguzelderya/
Web Site : https://www.deryaguzel.com
Bir Cevap Yaz
